Onroerend erfgoed

De Stad Bilzen werkt samen met de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst Oost-Haspengouw & Voeren (IOED Oost) voor bouwkundig, landschappelijk en archeologisch erfgoed. IOED Oost is het lokale aanspreekpunt voor architecten, bouwheren, projectontwikkelaars, eigenaars van historische panden en geïnteresseerden in onroerend erfgoed.

Wil je werken uitvoeren aan een waardevol gebouw of overweeg je om een historische woning te kopen, en wens je te weten waarmee je rekening moet houden? Heb je hulp nodig bij het aanvragen van een erfgoedpremie voor een beschermd monument? Heb je vragen over archeologisch (voor)onderzoek? Wil je meer informatie over de regelgeving onroerend erfgoed of over het archeologietraject? Heb je algemene vragen over beschermd of niet-beschermd waardevol bouwkundig, landschappelijk of archeologisch erfgoed in de gemeente? Voor al deze zaken kan je bij de IOED terecht.

Onroerend Erfgoedgemeente

Bilzen is sinds 1 juli 2023 door de Vlaamse Overheid erkend als onroerenderfgoedgemeente. Een onroerenderfgoedgemeente krijgt meer mogelijkheden om een eigen erfgoedbeleid te voeren en neemt een aantal bevoegdheden over van het Vlaams agentschap Onroerend Erfgoed.

Concreet gaat het over:

• Toelatingen geven voor archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem
• Akte nemen van of voorwaarden koppelen aan archeologienota’s en nota’s
• Toelatingen geven voor handelingen aan of in beschermde monumenten, dorpsgezichten, landschappen en archeologische sites waarvoor geen omgevingsvergunning vereist is

Wie van plan is werken uit te voeren neemt best contact op met IOED Oost.

Bouwkundig erfgoed

Beschermd of vastgesteld?

De Vlaamse overheid voorziet verschillende juridische statuten om behoud van waardevol erfgoed te verzekeren.

Een gebouw kan beschermd zijn als monument, kan liggen in een beschermd stads- of dorpsgezicht of kan opgenomen zijn in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Op het Geoportaal van het agentschap Onroerend Erfgoed kan je het erfgoedstatuut van een pand nakijken.

Elk juridisch statuut heeft zijn eigen rechtsgevolgen:

Gevolgen van bescherming | Eigenaars | Onroerend Erfgoed

Rechtsgevolgen vaststelling | Eigenaars | Onroerend Erfgoed

Erfgoed verbouwen

Plan je werken aan een erfgoedpand? Dan moet je soms rekening houden met extra voorschriften.

Plan je werken aan een beschermd gebouw waarvoor een omgevingsvergunning nodig is, betrek dan tijdig het agentschap Onroerend Erfgoed. De stad vraagt advies aan Onroerend Erfgoed binnen de vergunningsprocedure.

Plan je werken aan een beschermd gebouw die geen omgevingsvergunning vereisen, maar die de erfgoedwaarden van het pand wel kunnen beïnvloeden of schaden? Dan heb je veelal een schriftelijke toelating van de stad nodig. De erfgoedconsulent van IOED Oost volgt deze werken op voor de stad Bilzen.

Bij verbouwingswerken aan (niet-beschermd) vastgesteld bouwkundig erfgoed, vraagt de stad eveneens advies aan IOED Oost.

Bouwheren die werken willen uitvoeren aan bouwkundig erfgoed nemen daarom best in een vroeg stadium contact op met de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst. De erfgoedconsulent staat steeds ter beschikking voor een plaatsbezoek en preadvies.

Erfgoedconsulent bouwkundig erfgoed IOED Oost

Veerle Vansant – veerle.vansant@ioedoost.be

Financiële ondersteuning

Voor bepaalde werken aan beschermd erfgoed kan je een erfgoedpremie aanvragen bij het agentschap Onroerend Erfgoed.

Erfgoedpremie | Financiële steun | Onroerend Erfgoed

Je kan geen premie aanvragen voor vastgesteld bouwkundig erfgoed, maar bij verbouwingswerken die rekening houden met de erfgoedwaarden, kom je in aanmerking voor een Erfgoedlening.

Erfgoedlening | Financiële steun | Onroerend Erfgoed

Archeologie

Archeologienota

Wanneer je van plan bent een omgevingsvergunning aan te vragen, ben je in sommige gevallen verplicht om een archeologienota toe te voegen aan je vergunningsaanvraag.

Dit is afhankelijk van:

• de totale oppervlakte van de betrokken percelen
• de oppervlakte van de geplande bodemingrepen
• de ruimtelijke bestemming van het terrein
• ligging binnen of buiten een archeologische zone uit de vastgestelde inventaris
• ligging binnen of buiten een beschermde archeologische site

Aan de hand van de onderstaande beslissingsboom kan je bepalen of een archeologienota voor jouw project vereist is.

Indien een archeologienota nodig is, geeft de archeoloog van de IOED graag preadvies op de ontwerpversie van de archeologienota. Dit zorgt voor een vlot verloop bij de aktename van de definitieve nota.

Beslissingsboom AOE:

https://www.onroerenderfgoed.be/een-archeologisch-onderzoek-nodig

Meer informatie:

https://www.onroerenderfgoed.be/archeologie-bij-vergunningsaanvragen-bouwheren

Financiële ondersteuning

In bepaalde gevallen kan je een premie aanvragen voor vooronderzoek met ingreep in de bodem en voor buitensporige opgravingskosten.

Premie vooronderzoek met ingreep | Onroerend Erfgoed

Premie opgravingskosten | Onroerend Erfgoed

Trajectbegeleiding

Heb je ondersteuning nodig bij de praktische uitvoering van een archeologisch (voor)onderzoek, een (verplichte) archeologische opgraving of een ander archeologieproject? Op basis van je vraag kan de IOED je hulp bieden op maat.

Ook rond onderzoek, publiekswerking, educatie… kan advies of ondersteuning geboden worden.

Archeoloog IOED Oost

Gabriella Kaszas – gabriella.kaszas@ioedoost.be