Twee verzamelobjecten uit kerk Munsterbilzen opgenomen op Vlaamse Topstukkenlijst
Opmerkelijk nieuws uit Munsterbilzen: de Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopnemingskerk staat al jaar en dag bekend om haar uitzonderlijke kunst- en erfgoedcollectie. Denk maar aan het middeleeuws boomstamgraf, de narwaltand of staf van Amor en het zilverwerk van de abdij. Zopas werden twee voorwerpen uit de verzameling toegevoegd aan de prestigieuze Topstukkenlijst van de Vlaamse overheid. Het gaat om de drinknap en het lepeltje van de heilige Landrada.
Via het Topstukkendecreet zorgt de Vlaamse gemeenschap dat goederen met een essentiële archeologische, (cultuur)historische, artistieke en/of wetenschappelijke waarde voor de volgende generaties bewaard blijven. Zoals in het decreet bepaald stelt de minister van Cultuur een Topstukkenlijst op. Jan Jambon laat zich daarbij adviseren door een gespecialiseerde commissie: de Topstukkenraad. Hierin zetelen personen uit erfgoedinstellingen, verzamelaars en mensen uit de kunsthandel.
Eind vorig jaar kreeg de kerkraad O.L.V.-Tenhemelopneming Munsterbilzen te horen dat de drinknap en het lepeltje van de heilige Landrada voorlopig werden opgenomen op de Topstukkenlijst. Enkele dagen geleden volgde de definitieve bevestiging. Beide objecten worden als ‘zeldzaam en onmisbaar’ beschouwd binnen de geschiedenis en het erfgoed van Vlaanderen.
Schepen van erfgoed Pieter Nelissen: “De Topstukkenlijst heeft haar naam echt niet gestolen. Er staan werken op van legendarische kunstenaars als Michelangelo, James Ensor en Hans Memling. Als de drinknap en het lepeltje uit de kerk van Munsterbilzen daaraan worden toegevoegd, besef je hoe waardevol die stukken zijn. We hebben het hier over items die voor alle Vlamingen van belang zijn. Na de erkenning van Bilzen als onroerenderfgoedgemeente en de vermelding van de Bandkeramische nederzetting van Rosmeer in de Canon van Vlaanderen is dit het zoveelste bewijs van ons rijke verleden.”
Op basis van de overlevering hoorden beide voorwerpen ooit toe aan de heilige Landrada. Zij stichtte volgens haar latere middeleeuwse vita in de 7de eeuw een vrouwenklooster op de locatie van het huidige MC St.-Jozef. Maar specialisten dateren de houten drinkkom, voorzien van zilverwerk, en het lepeltje met een vergulde spatel in de 14de tot 16de eeuw. Een mogelijke verklaring is dat de versieringen later werden aangebracht. Toekomstig onderzoek kan uitwijzen of de kom inderdaad stamt uit de vroegmiddeleeuwse stichtingsperiode van het Stift en welke functie het bijzondere object had doorheen de eeuwen.
Jean-Marie Withofs, lid van de kerkraad: “Bij de erkenning horen zowel verplichtingen als garanties. De kerkraad dient als een goede huisvader zorg te dragen voor de voorwerpen. Dankzij de bescherming als topstuk kan zij hiervoor beroep doen op deskundig advies en maakt zij aanspraak op subsidies voor de eventuele conservatie, restauratie en digitalisering.”
Op 11 juli komt Jeroen Reyniers, medewerker van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK), de drinknap en het lepeltje in detail onderzoeken.
Samen met de andere relieken worden de twee objecten tentoongesteld in de O.L.V.-Tenhemelopnemingskerk. Binnenkort krijgen ze een centrale plaats in de vitrine naast de reliekenkist van de heilige Landrada.
Redenen genoeg dus om een bezoek te brengen aan de museumkerk. Dat kan op zondag na de misviering, meer bepaald tussen 10.20 en 11 uur. Daarnaast zijn er ook rondleidingen mogelijk, zowel overdag als ’s avonds, bij het vallen van de duisternis. Alle info hierover is te vinden op visitbilzen.be/museumkerk.
